Egzekucja dóbr jest to reforma uchwalona w 1562 roku trwała w tej formie do około 1569 roku, została związana z programem egzekucji praw, który polegał na rewindykacji na rzecz skarbu dóbr tak zwanych królewszczyzn nadanych po 1504 roku gdzie wówczas po raz pierwszy w konstytucji sejmowej został uiszczony postulat na rzecz egzekucji dóbr wraz z zakazem podobnych praktyk na przyszłość głównie dotyczyć miała magnaterii, polegającej na darowiźnie, lenna, oraz zastawy, a także na przekazaniu części dochodów na utworzonych 1563 skarb w Rawie, tam też miały wpływać dochody z królewszczyzn. Początkowo była to jedna czwarta, stąd nazwa kwarta, później była to jedna piąta tak zwana uiszczana na obronę potoczną, czyli dosłownie na utrzymanie stałych wojsk zwanych kwarcianymi, około 3, 5 tysiąca ludzi, do obrony południowo-wschodnich granic Polski. Rewindykacja królewszczyzn można rzecz przebiegała powoli i oczywiście z oporami, głównie z powodu zobowiązań Zygmunta Augusta, wobec ich użytkowników.