Folwark.

Folwark, jest to duże gospodarstwo rolne, lub rolno-hodowlane, które głównie zajmowało się produkcją przeznaczoną za zbyt, posługiwała się tania siłą roboczą pańszczyźnianą lub też najemną.

 

Folwark najwcześniej zakładano w dobrach kościelnych, od wieku czternastego organizowali je również świeccy właściciele ziem, początkowo było to na gruntach wyłączonych z uprawy chłopskiej, natomiast od piętnastego wieku wskutek licznego wzrostu zapotrzebowania na zboże, także kosztem gruntów chłopskich, sołtysowych i pustek. Najszybciej i najwcześniej rozwinęła się i osiągnęła największe rozmiary gospodarka folwarczna uprawiana na terenach o lepszych możliwościach zbytu na rynek wewnętrzny, oraz nadająca się na eksport, zwłaszcza na Śląsku, w dorzeczu Wisły i Bugu, częściowo również w Wielkopolsce, oraz także na Pomorzu.

 

Szczególnie licznie folwarki rozwijały się w dobrach szlacheckich, co stawało się głównym źródłem jej dochodów. W raz z licznym rozwojem folwarku od piętnastego do szesnastego wieku zamiana pracy najemnej na darmową tak zwaną pańszczyźnianą. Produkcję podstawową folwarków stanowiło zboże, w pewnej części zostało eksportowane do krajów zachodnich Europy, mniejsze znaczenie miała hodowla głównie bydła i ryb, na trzecim miejscu była gospodarka leśna. W późniejszych latach rozwinęło się znaczne gorzelnictwo. W siedemnastym wieku nastąpił kryzys gospodarki.