Zgodnie z definicją ekshumacja to proces wydobycia zwłok albo szczątków ludzkich w celach: ustalenia przyczyny zgonu – dokonania oględzin medycznych i sądowych – lub przeniesienia ciała zmarłego do innego grobu. Zasady postępowania przy procesie ekshumacji określone są w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi.
Procedura może być przeprowadzona w określonym terminie, konkretnej porze dnia oraz przy zachowaniu wszystkich wytycznych i dopełnieniu formalności. Polskie prawo wskazuje osoby, które mogą wnioskować o dokonanie ekshumacji oraz służby zobowiązane do wzięcia udziału w procesie. Reguluje również kwestie formalne, takie jak: wypełnienie oraz dostarczenie dokumentów do organów odpowiedzialnych za kontrolę procedury. Jak w legalny i bezpieczny sposób dokonać ekshumacji zwłok?
Zasady postępowania i wytyczne prawne
Nadzór nad przebiegiem ekshumacji zwłok sprawuje powiatowy inspektorat sanitarny. Ponadto, wnioskodawca zobowiązany jest do zawiadomienia zarządcy cmentarza o planowym działaniu. Ekshumację można przeprowadzać w okresie od 16 października do 15 kwietnia we wczesnych godzinach porannych. Po złożeniu odpowiednich dokumentów należy oczekiwać na wydanie zgody.
Wedle polskiego prawa wnioskodawcą może być: małżonek lub małżonka osoby zmarłej, krewni: rodzice, dzieci, rodzeństwo lub wnuki. O ekshumację zwłok ma również prawo wnosić osoba spowinowacona ze zmarłym. W niektórych przypadkach decyzję o rozpoczęciu procesu podejmuje organ niezależny. Dzieje się tak najczęściej wtedy, gdy celem postępowania jest ustalenie przyczyny zgonu.
Przebieg procesu ekshumacji zwłok
Na początku zadaniem wnioskodawcy jest uzyskanie zgody na wszczęcie procedury. Po jej zdobyciu można rozpocząć dokonywanie ekshumacji. Przy otwarciu grobu powinni być obecni: inspektor sanitarny, przedstawiciel zakładu pogrzebowego oraz bliscy zmarłego. Teren otaczający miejsce pochówku zabezpieczony jest matami nasączonymi środkami chemicznymi. Co dzieje się z ciałem zmarłego?
Jak tłumaczy ekspert z Zakładu Usług Pogrzebowych Anubis: Zależnie od stanu zachowania, ciało ludzkie lub jego szczątki przenoszone są do specjalnego worka ekshumacyjnego albo do trumny ekshumacyjnej. Zniszczoną trumnę przewozi się do punktu utylizacji. Zakład pogrzebowy powinien zająć się przewozem ekshumowanego oraz ponowną organizacją jego pochówku. Rodzaj i forma pochówku zależą od decyzji rodziny i przyjaciół zmarłego.
Jakie dokumenty są konieczne do przeprowadzenia ekshumacji?
Proces ekshumacji wymaga wypełnienia kwestii formalnych. Do inspektoratu powiatowego należy dostarczyć osobiście wypełnione przez wnioskodawców oświadczenia, zezwolenia i załączniki. Jednym z najważniejszych dokumentów jest zaświadczenie o uprawnieniu do wnioskowania o ekshumację oraz zezwolenie na nią.
Ponadto, należy potwierdzić fakt dysponowania grobem, do którego zmarły ma zostać przeniesiony. Wszystkie przedstawione informacje muszą być potwierdzone odpowiednimi załącznikami świadczącymi o prawdziwości danych.